Karta Praw Pacjenta

Karta Praw Pacjenta stanowi wyciąg z pięciu wcześniejszych uchwalonych ustaw oraz Konstytucji RP. Minister zalecił, by wszystkie szpitale, przychodnie, poradnie, indywidualnie praktykujący lekarze, pielęgniarki i położne udostępnili tę Kartę do wiadomości pacjentów.

Prawa pacjenta wynikające z bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji RP

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia - art. 68.ust.1
2. każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanego ze środków publicznych na warunkach zakresie określonych w ustawie - art. 68. ust.2.

Prawa pacjenta w zakładzie opieki zdrowotnej,

o których stanowi ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z1991 r.

1. Pacjent zgłaszający się do zakładu opieki zdrowotnej ma prawo do natychmiastowego udzielenia mu świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, niezależnie od okoliczności - art.7.
2. Pacjent w zakładzie opieki zdrowotnej ma prawo do:

1) Świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń - do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń - art. 19 ust.1 pkt.1, art.20 ust. 1 pkt. 1 i art. 26.

2) Udzielenia mu świadczeń zdrowotnych przez osoby uprawnione do ich udzielania w pomieszczeniach przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym - art.19 ust.1 i art. 10.

3) Informacji o swoim stanie zdrowia - art. 19 ust. 1. pkt.2

4) Wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych, po uzyskaniu odpowiedniej informacji - art. 19 ust. 1 pkt.3.

5) Intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych - art. 19 ust. 1 pkt.4.

6) Udostępnienia mu dokumentacji medycznej lub wskazania innej osoby, której dokumentacja ta może być udostępniona - art. 8 ust.3 pkt.1.

7) Zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczącej jego osoby - art. 18 ust. 2.

8) Dostępu do informacji o prawach pacjenta - art. 19 ust.6.

W szpitalu, sanatorium, zakładzie leczniczo-opiekuńczym pacjent przyjęty do tego zakładu ma prawo do :

1) zapewnienia mu :

a) środków farmaceutycznych i materiałów medycznych - art. 20 ust.1 pkt.2 i art. 26

b) pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia - art. 20 ust.1 pkt.3 i art. 26

c) opieki duszpasterskiej - art. 19 ust. 3 pkt.3.

2) dodatkowej opieki pielęgniarskiej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez siebie - art. 19 ust. 3 pkt.1

3) kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz - art. 19 ust. 3 pkt.2

4) wskazania osoby lub instytucji, którą zakład opieki zdrowotnej obowiązany jest powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia pacjenta albo w razie jego śmierci - art. 20 ust. 2 i art. 26

5) wyrażenia zgody albo odmowy na umieszczenie pacjenta w tym zakładzie opieki zdrowotnej - art. 21 ust. 1 i art. 26

6) wypisania z zakładu opieki zdrowotnej na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w tym zakładzie - art. 22 ust. 1 i 3 oraz art. 26

7) udzielenia mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do innego szpitala w sytuacji, gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty - art. 21

8) pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych pogotowia ratunkowego w razie wypadku, urazu, porodu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenia życia - art. 28

Prawa pacjenta określone w ustawie o zawodzie lekarza z 1996 roku

Pacjent ma prawo do :

1) udzielenia mu świadczeń zdrowotnych przez lekarza, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością - art. 4.

2) uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki - art. 30.

3) uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu - art. 31 ust. 1.

4) zażądania od lekarza informacji o swoim stanie zdrowia i o rokowaniu wówczas, gdy lekarz sądzi, że ogranicza tę informację z uwagi na dobro pacjenta - art. 31 ust. 4

5) decydowania o osobach, którym lekarz może udzielić informacji, o których mowa w pkt.3 - art. 31 ust. 2.

6) wyrażenia żądania, aby lekarz nie udzielał mu informacji, o których mowa w pkt.3 - art. 31 ust. 3.

7) nie wyrażenia zgody na przeprowadzenie przez lekarza badania lub udzielenia mu innego świadczenia zdrowotnego - art. 32 ust. 1.

8) wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie mu zabiegu operacyjnego albo zastosowania wobec niego metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko; w celu podjęcia przez pacjenta decyzji lekarz musi udzielić mu informacji, o której mowa w pkt.3 - art. 34 ust. 1 i 2.

9) uzyskania od lekarza informacji, jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu lub stosowania określonej metody leczenia lub diagnostyki, w związku z wystąpieniem okoliczności stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta, lekarz dokonał zmian w ich zakresie - art. 35 ust. 2.

10) poszanowanie przez lekarza intymności pacjenta i jego godności osobistej - art. 36 ust. 1.

11) wyrażania zgody albo odmowy na uczestniczenie przy udzielaniu mu świadczeń zdrowotnych osób innych niż personel medyczny niezbędny ze względu na rodzaj świadczeń - art. 36 ust. 1 i 2.

12) występowania z wnioskiem do lekarza o zasięgnięcie przez niego opinii właściwego specjalisty lub o zorganizowanie konsylium lekarskiego - art. 37.

13) dostatecznie wczesnego uprzedzenia go przez lekarza o zamiarze odstąpienia od leczenia i wskazania mu realnych możliwości uzyskania określonego świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej - art. 38 ust. 2.

14) zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu - art. 40 ust. 1.

15) uzyskania od lekarza informacji o niekorzystnych dla pacjenta skutkach w przypadku wyrażenia zgody na ujawnienie dotyczących go informacji, będących w posiadaniu lekarza - art. 40 ust. 2 pkt.4.

16) wyrażania zgody lub odmowy na podawanie przez lekarza do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta - art. 40 ust. 4.

Ponadto pacjent, który ma być poddany eksperymentowi medycznemu ma prawo do :

wyrażenia zgody lub odmowy na udział w eksperymencie medycznym po uprzednim poinformowaniu go przez lekarza o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o możliwościach cofnięcia zgody i odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium - art. 24 ust. 1 art. 25 ust 1 i art. 27 ust. 1.

Prawa pacjenta określone w ustawie o zawodzie pielęgniarki i położnej z 1996 roku.

Pacjent ma prawo do :

1) udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę, położną, posiadającą prawo do wykonywania zawodu zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi jej metodami i środkami zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością - art. 18.

2) udzielenia mu pomocy przez pielęgniarkę, położną, zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty przez niego życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu - art. 19.

3) uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o swoich prawach - art. 20 ust. 1.

4) uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o swoim stanie zdrowia, w zakresie związanym ze sprawowaną przez pielęgniarkę, położną opieką pielęgnacyjną - art. 20 ust. 2.

5) zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez pielęgniarkę, położną w związku z wykonywaniem zawodu - art. 21 ust. 1.

6) wyrażania zgody lub odmowy na podawanie przez pielęgniarkę, położną, do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikacje pacjenta - art. 21 ust. 4

Prawa pacjenta określone w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego z 1994 roku.

Pacjent z zaburzeniami psychicznymi, chory psychicznie lub upośledzony umysłowo ma prawo do :

1) bezpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych mu przez publiczne zakłady psychiatrycznej opieki zdrowotnej - art. 10 ust. 1.

2) bezpłatnych leków i artykułów sanitarnych oraz pomieszczenia i wyżywienia, jeżeli przebywa w szpitalu psychiatrycznym będącym publicznym zakładem opieki zdrowotnej art. 10 ust. 2.

3) zapewnienia mu metod postępowania leczniczego właściwych nie tylko z uwagi na cele zdrowotne, ale także ze względu na interesy oraz inne jego dobro osobiste i dążenia do poprawy zdrowia w sposób najmniej dla pacjenta uciążliwy - art. 12.

4) porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami, w przypadku gdy przebywa w szpitalu psychiatrycznym albo w domu pomocy społecznej - art. 13.

5) wystąpienia o okresowe przebywanie poza szpitalem bez wypisywania go z zakładu - art. 14.

6) uprzedzania go o zamiarze zastosowania wobec niego przymusu bezpośredniego, dopuszczenie zastosowania tego środka wobec pacjenta musi wynikać z ustawy - art. 18.

7) uprzedzenia o zamiarze przeprowadzenia badania psychiatrycznego bez jego zgody oraz podania przyczyn takiej decyzji, badanie takie może być przeprowadzone, jeżeli zachowanie pacjenta wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu i zdrowiu innych osób bądź nie jest zdolny do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - art. 21 ust. 1 i 2.

8) wyrażenia zgody lub odmowy na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, z wyłączeniem sytuacji, gdy przepisy ustawy dopuszczają przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta - art. 22 ust. 1 i art. 23, 24 oraz 29.

9) poinformowania i wyjaśnienia mu przez lekarza przyczyny przyjęcia do szpitala psychiatrycznego w sytuacji, gdy nie wyraził na to zgody oraz uzyskania informacji o przysługujących mu w tej sytuacji prawach - art. 23 ust. 3.

10) cofnięcia uprzednio wyrażonej zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego - art. 28.

11) niezbędnych czynności leczniczych, mających na celu usunięcie przyczyny przyjęcia go do szpitala bez jego zgody i zapoznaniu go z planowanym postępowaniem leczniczym - art. 33 ust. 1 i 2.

12) wypisania ze szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywa w nim bez wyrażenia przez siebie zgody, jeżeli ustały przyczyny jego przyjęcia i pobytu w szpitalu psychiatrycznym bez takiej przyczyny - art. 35 ust. 1.

13) pozostania w szpitalu w sytuacji, o której mowa w pkt.17, za swoją później wyrażoną zgodą, jeżeli w ocenie lekarza jego dalszy pobyt w tym szpitalu jest celowy - art. 35 ust. 2.

14) złożenia w dowolnej formie wniosku o nakazanie wypisania go ze szpitala psychiatrycznego - art. 36 ust. 1.

15) wystąpienia do sądu opiekuńczego o nakazanie wypisania go ze szpitala psychiatrycznego po uzyskaniu odmowy wypisania go ze szpitala na wniosek, o którym mowa w pkt.19 - art. 36 ust. 3.

16) informacji o terminie i sposobie złożenia wniosku do sądu opiekuńczego, o którym mowa w pkt.20 - art. 36 ust. 3.

17) złożenia wniosku o ustanowienie kuratora, jeżeli przebywając w szpitalu psychiatrycznym potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw albo spraw określonego rodzaju - art. 44 ust. 1.

Ma także prawo do tego, aby osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy zachowały w tajemnicy wszystko, co go dotyczy, a o czym powzięły wiadomość, wykonując czynności wynikające z ustawy - art. 50 ust. 1.

Prawa pacjenta określone w ustawie z 1995r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.

1. Pacjent ma prawo do :

1) wyrażenia i cofnięcia w każdym czasie sprzeciwu na pobranie po jego śmierci komórek, tkanek i narządów - art. 54 i art. 5 ust. 1-4.

2) dobrowolnego wyrażenia przed lekarzem zgody na pobranie za życia komórek, tkanek i narządów w celach ich przeszczepienia określonemu biorcy, jeżeli ma pełną zdolność do czynności prawnych - art. 9 ust. 1 pkt.7.

3) ochrony danych osobowych dotyczących dawcy/biorcy przeszczepu i objęcia ich tajemnicą - art. 12 ust. 1.

1. Pacjent mający być biorcą ma prawo do umieszczenia go na liście osób oczekujących na przeszczepienie komórek, tkanek, narządów i być wybrany jako biorca zgodnie z kryteriami medycznymi - art. 13.